Radzyńska perła baroku

Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim dzięki środkom z Funduszy Europejskich zyskał nowe oblicze i jest architektoniczną perłą województwa lubelskiego. Ta rokokowa rezydencja magnacka ze względu na wysokie walory artystyczne zaliczana jest do wąskiego grona dziesięciu tego typu założeń w Europie, do których należą m.in. Wersal, drezdeński Zwinger, poczdamski Sanssouci, a w Polsce pałac Branickich w Białymstoku czy Pałac w Wilanowie. Historia radzyńskiego pałacu rozpoczęła się w XV wieku, kiedy to została wzniesiona pierwsza budowla przez rodzinę Kazanowskich i miała charakter średniowiecznej warowni. Podczas wielkiej przebudowy pałacu w latach 1684-1709 pod kierunkiem Augusta Locciego budowla przyjęła formę barokowej rezydencji typu reprezentacyjno-obronnego. W latach 1749 – 1759 Jakub Fontana - architekt królewski na zlecenie Eustachego Potockiego realizuje kolejną przebudowę pałacu radzyńskiego. Warto dodać, że autorem dekoracji rzeźbiarskiej pałacu jest Johann Chrisostomus Redler – najwybitniejszy rzeźbiarz rokokowy w Polsce. Efekty pracy tych znakomitych artystów – dzięki Funduszom Europejskim – możemy w odrestaurowanej postaci podziwiać obecnie. Pałac w Radzyniu Podlaskim był siedzibą rodu Potockich, Sapiehów, Czartoryskich, a w 1920 r. ostatni właściciele Bronisław i Zofia Szlubowscy przekazali go władzom II Rzeczypospolitej. Odbudowa pałacu po II wojnie światowej rozpoczęła się w 1950 r., dzięki czemu obiekt został oddany do użytku w latach 60-tych XX w., a w latach 70-tych przeprowadzono renowację fasady budynku. Od 2015 pałac należy do Miasta Radzyń Podlaski.

Dofinansowanie z Funduszy Europejskich kluczem do sukcesu

26 czerwca 2020 r. Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski oraz Burmistrz Radzynia Podlaskiego Jerzy Rębek podpisali umowę umożliwiającą realizację inwestycji współfinansowanej z Funduszy Europejskich polegającej na rewitalizacji rynku miasta Radzyń Podlaski oraz Pałacu Potockich wraz z dziedzińcem i infrastrukturą przynależną w zespole pałacowo - parkowym.

Głównym celem projektu było przywrócenie funkcji społeczno-gospodarczych na zdegradowanych obszarach Radzynia Podlaskiego.

Rewitalizacja zespołu pałacowego Potockich polegała na remoncie i przebudowie wnętrz korpusu głównego pałacu wraz wewnętrznymi instalacjami - elektrycznymi, centralnego ogrzewania, wentylacją oraz wodno-kanalizacyjnymi. Zamontowano tu także system sygnalizacji pożaru SSP i system oddymiania. W pomieszczeniach pałacu wykonano podłogi i posadzki. Zewnętrzne prace polegały na remoncie elewacji korpusu wschodniego i skrzydła wschodniego, a także elewacji północnej oraz fragmentów elewacji wschodniej i południowej Pałacu. Projekt obejmował też konserwację kamiennych kompozycji rzeźbiarskich, w tym między innymi odtworzenie elementów sztukaterii i renowację dekoracji sztukatorskich. Przeprowadzono także prace na dziedzińcu polegające między innymi na przebudowie nawierzchni, wykonaniu odwodnienia terenu oraz remoncie muru oporowego.

We wnętrzach pałacu utworzono kawiarnię, pracownię i galerię fotograficzną wraz z zakupem niezbędnego wyposażenia oraz studio filmowe.

Rewitalizacja placu publicznego Rynek to przede wszystkim całkowita wymiana nawierzchni placu wraz z przebudową kanalizacji deszczowej, budowa fontanny, oświetlenia placu wraz
z zagospodarowaniem zieleni oraz dodatkowymi elementami małej architektury. Mieszkańcy i turyści spędzający czas na lokalnym rynku dzięki zamontowanemu tu monitoringowi wizyjnemu, mogą czuć się bezpiecznie o każdej porze dnia.

– Zakończenie prac stanowi ważny element w kształtowaniu przyszłości tego malowniczego zakątka naszego regionu. Dziś otwiera się nowy rozdział w historii Radzynia Podlaskiego - możemy podziwiać efekty zrealizowanego planu rewitalizacji jednej z najpiękniejszych rokokowych rezydencji w Europie. Wraz z zakończeniem tej inwestycji miasto zyskało nowe przestrzenie do organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Pałac jest miejscem inspirującym dla artystów, naukowców, lokalnej społeczności i turystów. Liczę na to, że zrewitalizowane miejsce licznie ich przyciągnie, by spędzali tu swój wolny czas. Efekty tej inicjatywy będą cieszyć mieszkańców i odwiedzających przez lata, stanowiąc inspirację dla innych społeczności dążących do ochrony i ożywienia swojego dziedzictwa – mówi Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.

Korzyści dla regionu

Rewitalizacja objęła łącznie obszar i powierzchni ponad 1,2 ha. Na ternie miasta utworzono lub rekultywowano blisko 5,2 tys. m² otwartej przestrzeni. Miasto Radzyń Podlaski szacuje, iż z obiektów infrastruktury społeczno- kulturalnej i turystycznej skorzysta nawet 5 tys. osób rocznie.

Rewitalizacja zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego w Radzyniu Podlaskim, współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich, to kamień milowy w ochronie dziedzictwa kulturowego naszego regionu. Inicjatywa ta nie tylko przywraca blask zabytkowej perły miasta, lecz także przyczyni się do ożywienia lokalnej społeczności.

Inicjatywa ta została doceniona podczas Gali „Europejski Samorząd Ambasador Funduszy Europejskich” w 2022 r. Miasto Radzyń Podlaski zostało wówczas laureatem w kategorii Rewitalizacja za realizację tego projektu.